O projekcie

Wydalenie wykładowców i pracowników administracyjnych przez reżim nazistowski było po II wojnie światowej okazjonalnie tematem Księgi Jubileuszowej Wyższej Szkoły Handlu Światowego oraz publikacji naukowych. W listopadzie 2012 r. rozpoczęła się intensywna kwerenda dotycząca studentów Wyższej Szkoły. Ich nazwiska i ich losy tablica pamiątkowa za największą część tej książki i pamiątkowy pomnik, który został otwarty w dniu 1 maja 2014 r kampus Działu Spraw Studenckich Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu, następca z Wyższej Szkoły Handlu Światowego. Punktem wyjścia do tych poszukiwań były materiały Archiwum oraz Działu Spraw Studenckich Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu. Do tego dołączone zostały inne archiwa oraz internetowe bazy danych, które zostały uznane za wiarygodne źródła informacji na temat prześladowanych przez reżim nazistowski. W przypadku wielu osób dostepne są tylko nieliczne dokumenty i informacje. Dalszym badaniom zostały nałożone fizyczne limity, w szczególności w postaci zniszczenia akt lub utraty ówczesnych źródeł w wyniku wydarzeń wojennych. Ze względu na dziesiątki lat, które leżą pomiędzy “Anschlussem" Austrii a projektem, tylko w kilku przypadkach było możliwe przeprowadzenie wywiadów ze świadkami tamtych czasów.

Kto może sie znaleźć w tej wirtualnej Księdze Pamięci i pamiątkowy pomnik? Oprócz wykładowców i pracowników administracyjnych, na których między 1938 r. i 1945 r. dokonano „czystek“ w dawnej Wyższej Szkoły Handlu Światowego, w księdze znajdują się krótkie notki biograficzne studentów, którym ze względów rasowych, politycznych lub ideologicznych w sposób udowodniony uniemożliwiano studiowanie, zdawanie egzaminów czy uzyskanie promocji doktorskiej zgodnie z tokiem studiów i egzaminów lub zgodnie z przewidzianym porządkiem promocji. Wśród ofiar prześladowań i represji reżimu nazistowskiego znaleźli się studentki i studenci oraz wolne słuchaczki i wolni słuchacze studiów magisterskich jak również ci, którzy dążyli do uzyskania doktoratu z nauk ekonomicznych. Do ofiar Trzeciej Rzeszy należą także te absolwentki i ci absolwenci, których stopień akademicki uzyskany w Wyższej Szkole Handlu Światowego (Hochschule für Welthandel) został unieważniony. Wszystkim tym osobom uniemożliwiono rozwój umiejętności osobowych i zawodowych, niektórzy byli studenci Uniwersytetu Ekonomicznego stracili życie w czasie Holokaustu lub w wyniku działań wojennych.

  • Tylko w dający się udowodnić pojedynczych przypadkach, jako ofiary nazistowskich „czystek” zostaną uwzględnione osoby, które:
  • kontynuowały studia po Anschlussie Austrii na innej uczelni „Wielkiej Rzeszy Niemieckiej";
  • do 8 maja 1945 r. ukończyły studia w Wyższej Szkole Handlu Światowego lub w innej instytucji szkolnictwa wyższego „Wielkiej Rzeszy Niemieckiej";
  • dłuższy czas przed przyłączeniem Austrii nie uczęszczały na wykłady ani nie przystępowały do egzaminów w Wyższej Szkole Handlu Światowego;
  • jako wyznanie podawały „gottgläubig” („wierzący w Boga”), a więc biorąc pod uwagę ideologicznie zawoalowaną dykcję Trzeciej Rzeszy dawały rozpoznać swą bliskość do nazistowskiego reżimu;
  • podlegały powszechnie nałożonym zobowiązaniom, takim jak służba wojskowa, praca społeczna lub studencka służba wyrównawcza, której kierownictwo Studentów Rzeszy mogło poddawać każdego studenta jako rodzaj testu na dopuszczenie do studiów i stypendiów wobec studentów, którzy zostali uznani za niezdolnych do służby wojskowej.

Z Księgi Pamięci zostały wyłączone osoby, które

  • należały do SS i NSDAP;
  • podjęły szkolenia oficerskie w uzbrojonych jednostkach państwa narodowego socjalizmu takich jak.

Informacje na temat obywatelstwa i nazwy geograficzne będą cytowane zgodnie ze źródłami, odzwierciedlają one w ten sposób ówczesną sytuację. Ma to następujące konsekwencje:

  • może sie zdarzyć, że jakieś miasto zostanie przypisane do kraju innego niż ten, który odpowiada obecnej sytuacji. Na przykład Lwów jest w odniesieniu do roku 1938 określany nie jako miasto na Ukrainie, ale jako polskie miasto.
  • jeśli na fiszkach Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu znajdą sie dane o "niemiecko-austriackim" obywatelstwie, to zostanie przejęte to określenie.
  • jeśli na kartach indeksu Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu znajduje się kilka obywatelstw państw, takich jak Austria, Rzesza Niemiecka i / lub Ostmark, wszystkie dane zostaną przedstawione w bazie danych. Warto zauważyć w tym kontekście, że obywatelstwo austriackie dekretem Ministra Spraw Wewnętrznych Rzeszy z dnia 3 lipca 1938 r. utraciło moc obowiązującą, od tego momentu uznawane było tylko obywatelstwo niemieckie.

Z reguły księga pamiątkowa zawiera biografie wyłącznie w języku niemieckim. Do tłumaczenia na inny język zaleca się korzystanie ze słowników (online), wirtualnych narzędzi tłumaczeniowych, takich jak Deepl lub Google Translate lub sztucznej inteligencji.

Dla ewentualnych uzupełnień dostępna jest sekcja kontakt.

Księga Pamiątkowa jest wspierana finansowo przez Kolegium Rektorskie Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu oraz Austriacki Fundusz na Rzecz Przyszłości i National Fund of the Republic of Austria.

zukunftsfondswu wien

 

 

 

Nationalfonds Logo5

 

 

Redakcja:

Prowadzący projekt: prof. dr. Peter Berger

Referent: dr. habil. Johannes Koll

wyszukiwanie zaawansowane